Ajnua Historio kaj Kulturo [japana/angla]
(vendita de Ajnu-Muzeo)
|
Vilaĝa Loko
Vilaĝo estis nomata "kotan" en la ajnua lingvo. Kotan estis lokita
en rivera baseno kaj marbordoj, kie nutraĵo estis facile havebla, precipe
en la baseno de riveroj tra kiu salmo iris kontraŭflue. Vilaĝo konsistis
baze el patra clan. La meza nombro de familioj estis kvar ĝis sep, malofte
atinganta pli ol dek. En la fruaj modernaj tempoj, la ajnua etno estis
devigita labori ĉe fiŝejo de japano. Ajnua kotan estis ankaŭ devigita transloĝiĝi
apud fiŝejo, por ke japano volas fiksi laboron devigan. Kiam japano transloĝiĝis
al aliaj fiŝejoj, ajnua kotan estis ankaŭ devigita akompani ilin. Rezulte
la tradicia kotan malaperis kaj granda vilaĝo de pluraj dekduoj da familioj
estis formita ĉirkaŭ fiŝejoj. |
Ajnua domo en la periodo Taiŝo |
Loĝado
Domo en la vilaĝo "Kotan" estis farita el kareksaj herboj, miskantaj
herboj, arboŝelo k.t.p. Ĝi kuŝis de oriento ĝis okcidenton longan aŭ paralele
kun rivero. Domo estis ĉirkaŭ sep metroj longa kaj kvin metroj longa de
enirejo okcidenta, kiu ankaŭ servis kiel provizejo. La Domo havas tri fenestroj,
enhavantaj la "rorun-pujar", fenestro lokita flanke de fronto
de eniro (en la okcidenta flanke), tra kiu diaĝoj eniris kaj aliris kaj
ceremoniaj ilioj estis prenita en la domo kaj de la domo. La ajnuo rigardis
la fenestro kiel sanktaĵo kaj diris, ke oni neniam vidas internon de domo
tra ĝi. Domo havas fajrejo apud la eniro. La edzo kaj edzino sidis sur
maldekstro de fajrejo (nomita "ŝiso") . Geknaboj kaj gasto sidis
kontraŭ ili sur dekstro de fajrejo (nomita "harkiso"). La domo
havis tableto por trezoro nomita "iyoykir" post la ŝiso. La ajnuo
metis "ŝintoko" (hokai, la japana malnova granda ujo, en kiu
oni enmetis manĝaĵon, por transporto de la aĵo) kaj "ikajop"
(tubo) tie. |
Interno de ajnua domo en la japana erao Edo
(<ezoŝimakikan>) |
Kromaj domoj
Kromaj domoj enhavis apartan lavujon por viroj nomitaj "aŝinru"
kaj tiun por virinoj nomitaj "menokoru", "pu" (staplo),
en kiu manĝopovizo estis rezervita, "heper set" (kaĝo por juna
urso), sekiga ŝranko por fiŝo kaj sovaĝaj herboj. La altaro "nusasan"
frontis al la fenestro "rorunpuyar" situanta orient-flanke de
la domo. Ajnuo okazigis ceremoniojn tie kiel "Ijomante", kiu
estas ceremonio por sendi spiriton de urso al diaĵoj.
|
"pu" (la staplo, en kiu manĝoprovizo estas rezervita)
kaj "heper set" (la kaĝo por juna urso) |
|