Cititaj TTT-ejoj de Ajnu-Muzeo
Trad. Esperante fare de la ano JOKOJAMA de la Hokkajda Esperanto-Ligo 

9 Loĝado

  Esperanto > Ajnua Historio kaj Kulturo> Loĝado

アイヌの歴史と文化Ajnua Historio kaj Kulturo [japana/angla]
(vendita de Ajnu-Muzeo)


1●Ajnua etno
2●Kutimo de manĝo
3●Sovaĝa legomo
4●Fiŝado
5●Ĉasado
6●Agrikulturo
7●Vestoj
8●Ornamanĵo
9●Loĝado
10●Religio/ Resendi spiritojn
11●Vivo de Ajnuo
12●Sanktaj dancoj
13●Buŝa literaturo
14●Ajnua lingvo

Vilaĝa Loko

Vilaĝo estis nomata "kotan" en la ajnua lingvo. Kotan estis lokita en rivera baseno kaj marbordoj, kie nutraĵo estis facile havebla, precipe en la baseno de riveroj tra kiu salmo iris kontraŭflue. Vilaĝo konsistis baze el patra clan. La meza nombro de familioj estis kvar ĝis sep, malofte atinganta pli ol dek. En la fruaj modernaj tempoj, la ajnua etno estis devigita labori ĉe fiŝejo de japano. Ajnua kotan estis ankaŭ devigita transloĝiĝi apud fiŝejo, por ke japano volas fiksi laboron devigan. Kiam japano transloĝiĝis al aliaj fiŝejoj, ajnua kotan estis ankaŭ devigita akompani ilin. Rezulte la tradicia kotan malaperis kaj granda vilaĝo de pluraj dekduoj da familioj estis formita ĉirkaŭ fiŝejoj.

Ajnua domo en la periodo Taiŝo

Loĝado

Domo en la vilaĝo "Kotan" estis farita el kareksaj herboj, miskantaj herboj, arboŝelo k.t.p. Ĝi kuŝis de oriento ĝis okcidenton longan aŭ paralele kun rivero. Domo estis ĉirkaŭ sep metroj longa kaj kvin metroj longa de enirejo okcidenta, kiu ankaŭ servis kiel provizejo. La Domo havas tri fenestroj, enhavantaj la "rorun-pujar", fenestro lokita flanke de fronto de eniro (en la okcidenta flanke), tra kiu diaĝoj eniris kaj aliris kaj ceremoniaj ilioj estis prenita en la domo kaj de la domo. La ajnuo rigardis la fenestro kiel sanktaĵo kaj diris, ke oni neniam vidas internon de domo tra ĝi. Domo havas fajrejo apud la eniro. La edzo kaj edzino sidis sur maldekstro de fajrejo (nomita "ŝiso") . Geknaboj kaj gasto sidis kontraŭ ili sur dekstro de fajrejo (nomita "harkiso"). La domo havis tableto por trezoro nomita "iyoykir" post la ŝiso. La ajnuo metis "ŝintoko" (hokai, la japana malnova granda ujo, en kiu oni enmetis manĝaĵon, por transporto de la aĵo) kaj "ikajop" (tubo) tie.

Interno de ajnua domo en la japana erao Edo
(<ezoŝimakikan>)

Kromaj domoj

Kromaj domoj enhavis apartan lavujon por viroj nomitaj "aŝinru" kaj tiun por virinoj nomitaj "menokoru", "pu" (staplo), en kiu manĝopovizo estis rezervita, "heper set" (kaĝo por juna urso), sekiga ŝranko por fiŝo kaj sovaĝaj herboj. La altaro "nusasan" frontis al la fenestro "rorunpuyar" situanta orient-flanke de la domo. Ajnuo okazigis ceremoniojn tie kiel "Ijomante", kiu estas ceremonio por sendi spiriton de urso al diaĵoj.

"pu" (la staplo, en kiu manĝoprovizo estas rezervita)
kaj "heper set" (la kaĝo por juna urso)


Kopirajto (C) Ajnu-Muzeo. Ĉiuj Rajtoj Rezervitaj.
Trad. Esperante fare de la ano JOKOJAMA de la Hokkajda Esperanto-Ligo ricevita la permoso pri traduko