3. Mallonga gramatiko de la aina lingvo
3-3. Substantivaj vortgrupoj
3-3-1. Ellaso de substantivaj vortgrupoj
Substantivaj vortgrupoj povas esti ellasitaj. En la subaj ekzemploj
la signo "~" montras tian eblecon. Tamen personaj vortetoj
ne povas esti ellasitaj. Pri personaj vortetoj, vidu 3-3-2.
- hauxe "vocxo
de ~o" (apartena formo de haux
"vocxo")
- rupnekur
hauxe "vocxo de plenagxulo"
- hauxe "lia
vocxo"
- noski "mezo
de ~o" (loko substantivo)
- ikkeux noski "mezo de spino"
- noski "gxia
mezo"
- mina "~o ridas"
(unuterma verbo)
- rupnekur
mina "plenagxulo ridas"
- mina "li ridas"
- kor "~o ~on
havas"(duterma verbo)
- rupnekur
tucxi kor
"plenagxulo havas martelegon"
- rupnekur
kor "plenagxulo habas
gxin"
- tucxi kor
"li havas martelegon"
- kor "li havas
gxin"
- ari "per"
- tucxi ari
"per martelego"
- ari "per gxi"
3-3-2. Diversaj substantivaj vortgrupoj
Trovigxas jenaj tipoj de substantiva vortgrupo.
- [substantivo]
- rupnekur "plenagxulo"
- [substantivo] + [apartena formo de substantivo]
(Anstataux substantivo, povas stari persona vorteto nominativa.)
- rupnekur
hauxe "vocxo de plenagxulo"
- cxi hauxe
"mia vocxo"
- [substantivo] + [loko-substantivo]
(Anstataux substantivo, povas stari persona vorteto objektiva.)
- pet etok
"celata loko de rivero (nome, fonto de rivero)"
- un etok
"mia celata loko"
- [substantivo] + [substantiva vorteto]
- cxep utar
"fisxoj"
- [epiteta verbo] + [substantivo]
- iuxan mosir
"ses landoj"
- [unuterma verbo] + [substantivo]
- pirka uakka
"bona akvo"
(uakka pirka
"akvo estas bona" estas la propozicio responda al cxi
tiu substantiva vortgrupo.)
- [substantivo] + [duterma verbo] + [substantivo]
- 1. rupnekur kor tucxi
"martelego, kiun plenagxulo havas"
- 2. tucxi kor
rupnekur "plenagxulo,
kiu havas martelegon"
(rupnekur tucxi
kor "plenagxulo havas
martelegon" estas la propozicio responda al cxi tiuj substantivaj
vortgrupoj 1 kaj 2)
- [propozicio] + [propozicio-substantiviga vorteto]
- rupnekur
tucxi kor
ike "tio, ke plenagxulo
havas martelegon"
ktp.
Substantivaj vortgrupoj, kiuj rilatas kun verbo senpere, nome,
kiu anstatauxas la signon "~", havas neniajn kazo-markojn.
Persona vorteto por la unua persono montras kazojn. Vidu cxi subajn
as, cxi,
un.
Vorteto por la dua persono ne havas tiajn variajxojn. Por la
tria persono ne ekzistas persona vorteto.
Unuterma verbo povas farigxi substantivo.
| mina |
"~o ridas" > "rido" |
| uraj kik |
"~o martelis akvobarilon" > "martelado
de akvobarilo" |
La plej ofta tipo de substantiva kunmetado estas [substantivo]
+ [substantivo].
[Al Enhavo] [Antauxa pagxo] [Sekva
pagxo]
[Al japan-lingva
versio]