[Al Enhavo]

[Al japan-lingva paĝo]

2 Vulpo sin prikantis, "Toŭa toŭa to"

(ĉironnup jajejukar "toŭa toŭa to")

linio

teksto de Aina lingvo

(reskribita por speguli la originalan lingvan strukturon)

traduko per esperanto

(el traduko per japana lingvo)

1

2

2

2

3

4

4

4

5

5

6

6

6

7

7

8

8

8

9

9

9

9

10

10

10

11

11

11

12

12

13

13

13

14

14

15

15

toŭa toŭa to

sine an to ta

armojsam un

nunipe as kusu

sap as.

suma tumu

cascas,

toŭa toŭa to

ni tumu cascas,

toŭa toŭa to

sap as kor

si etok un

inkar as a ŭa

armojsam ta

humpe jan ŭa

ajnu pito utar

usijukko-

turpa kane

iso etapkar

iso erimse

ica utar

irura utar

utasatasa

nispa utar

iso eonkami p

emus rujke p

armojsama

kokunnatara,

ci nukat ciki

sino ci ejajkopuntek.

"hetak ta usa

too an i

ci kosirepa

ponno poka

ci ahupkar okaj" ari

jajnu as kusu

"ononno! ononno!" ari

1 Toŭa toŭa to

2 Unu tagon mi eliris

2

2

3 al marbordo serĉi manĝon.

4 tra gruzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

4

4

5 tra ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to.

5

6 Kaj mi trovis sur a plaĝo, kien mi alkuros,

6

6

7 jen balenon; oni ĉirkaŭ ĝi ĝojdancas

7

8 ĉiu en ceremonia vesto

8

8

9 pro la marrikolto, kaj tranĉante kaj portante

9

9

9

10 viandpecojn; la ĉefuloj danksalutasJ1) la mardion,

10

10

11 dum akrigas iuj glavojn. Kia homamas' surborde!

11

11

12 Mi te ĝojis je l' rigardo.

12

13 "Ho mi volus tuj atingi tien

13

13

14 kaj mi petu iom da viando."

14

15 Kun ĉi penso

15 "Ononno! Ononno!"J2)

16

17

17

17

18

18

18

19

19

19

20

20

20

21

21

21

22

22

22

23

23

24

24

24

25

26

26

26

27

27

27

28

28

29

29

30

30

30

31

31

32

32

33

33

34

34

35

35

36

36

37

37

38

38

38

39

40

40

41

41

42

42

43

43

44

44

44

45

45

46

46

47

47

47

48

48

48

49

49

49

50

50

hotujpa as kor,

suma tumu

ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu

ĉasĉas,

toŭa toŭa to

paje as a ine

hankeno paje as

inkar as a ŭa

senne ka suj

inkar as kuni

ĉi ramu a i

humpe yan ruŭe

ne kuni patek

ĉi ramu a p

armojsam ta

seta utar

osoma i an ŭa

poro si nupuri

ĉisireanu,

ne ŭa an pe

humpe ne kuni

ĉi ramu ruŭe

ne rok okay.

aynu pito utar

iso erimse

iso etapkar

usa ica

usa irura

ki siri ne kuni

ĉi ramu rok pe

si paskur utar

si tokpa

si ĉariĉari

tonta terke

teta terke

siri ne aŭ okaj.

iruska keŭtum

ĉi jajkore.

"toj sikimanaus

toŭa toŭa to

ŭen sikimanaus

toŭa toŭa to

sarpokihura ot

toŭa toŭa to

sarpokimunin

toŭa toŭa to

ointenu

toŭa toŭa to

otajpenu

toŭa toŭa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

oro ŭano suj

suma tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

rutteksam peka

hojupu as kor

inkar as a ŭa

un etok ta

ĉip an kane

sir an ki ko

ĉip oske ta

aynu tun pis

uniŭente kor okaj,

"usajne tap suj

nep aehomatup

an ŭa tap ne

sirki ki ja,

senne nepe ka

ĉip kohokus

utar hene

okaj ruŭe he an?

hetak ta usa

nohankeno

paje as ŭa

aynu oruspe

ĉi nu okaj."

16 mi ekkriis,

17 Tra greuzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

17

17

18 tra ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to.

18

18

19 Mi kuradis, proksimiĝis, kaj mi trovis,

19

19

20 ke min trompis vido!

20

20

21 Kion prenis mi por balenego,

21

21

22 estis fekamas' de hundoj

22

22

23 kiuj fekas surmarborde.

23

24 Ĝin mi mise prenis

24

24

25 por baleno.

26 Al mi ŝajnis, ke la homoj dancas ĝoje

26

26

27 pro la marrikolto, tranĉas, portas la viandon,

27

27

28 sed en vero: tiuj estis la korvaĉoj,

28

29 kiuj bekas, disŝutadas la fekaĵon

29

30 kaj flugadas tien kaj ĉi tien.

30

30

31 Do mi ekkoleris pro mi mem.

31

32 "Ha, mi malklarvida, toŭa toŭa to,

32

33 ha, malbonvida, toŭa toŭa to,

33

34 kun la vostradiko fiodora, toŭa toŭa to,

34

35 ul' kun putra pubo, toŭa toŭa to,

35

36 ul' vaks-eliganta el la pubo, toŭa toŭa to,

36

37 ul' akvaĉodona el la pubo, toŭa toŭa to,

37

38 kian misobservon mi ja faris !"

38

38

39 Kaj ankoraŭfoje mi ekiris.

40 Sur gruzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

40

41 sur ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to,

41

42 Laŭ la plaĝo mi kuradis kaj rimarkis

42

43 tie, kien mi alkuros

43

44 jen ke du personoj en boato

44

44

45 kondolecasJ3) reciproke.

45

46 "Ha, pro kia malfeliĉo

46

47 ili faras tiel, ĉu hazarde iu sinkis

47

47

48 kun boato renversita ?

48

48

49 Ho, mi volus tuj aliri

49

49

50 kaj aŭskulti pri la vero. -"

50

51

51

52

53

53

54

54

55

55

55

56

56

56

57

57

57

58

58

59

59

59

60

60

60

61

61

62

62

63

63

64

64

65

65

66

66

67

67

68

68

68

69

70

70

71

71

72

72

72

73

73

74

74

74

75

75

76

76

77

77

78

79

79

79

80

81

82

82

83

83

84

84

84

85

85

85

jajnu as kusu

tap an hokokse

ci riknapuni,

suma tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

terke as kane

paje as ŭa

inkar as a ŭa

ĉip ne kuni

ĉi ramu a p

atuj teksam ta an

sirar ne ŭa,

ajnu ne kuni

ĉi ramu a p

tu poro urir

ne aŭ okaj.

tu poro urir

tanne rekuĉi

turpa yonpa.

ikiĉi siri

uniŭente an

siri ne pekor

ĉi nukan ruŭe

ne aŭ okaj.

"toj sikimanaus,

toŭa toŭa to

ŭen sikimanaus,

toŭa toŭa to

sarpokihuraot,

toŭa toŭa to

sarpokimunin,

toŭa toŭa to

ointenu,

toŭa toŭa to

otajpenu,

toŭa toŭa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj.

oro ŭa no suj

suma tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

terke as kane

pet turasi

paje as a ŭa,

toop pena ta

menoko tun pis

utka ot ta

roski kane

uĉiskar kor okaj.

ĉi nukar ciki

ĉi ehomatu,

"usajne tap suj

nep ŭenpe an,

nep asur ek ŭa ta

uĉiskar an siri

okaj pe ne ja?

hetak ta usa

sirepa as ŭa

ajnu oruspe

ĉi nu okaj."

jajnu as kusu,

suma tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

terke as kane

paje as ŭa

inkar as a ŭa

pet hontom ta

tu uraj ni

rosik kanan ko,

51 Kun ĉi pens' mi kriis laŭteJ4)

51

52 "Hu-ohoho!"

53 Sur gruzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

53

54 sur ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to.

54

55 Flugrapide mi alkuris kaj rimarkis,

55

55

56 ke mi prenis por boato rokon sur marbordo,

56

56

57 kaj por homoj la du grandajn kormoranojn,

57

57

58 kiuj etendadis kaj maletendadis

58

59 siajn longajn kolojn, do mi

59

59

60 plene miskomprenis,

60

60

61 kvazaŭ homoj kondolencus reciproke.

61

62 "Ha, mi malklarvida, toŭa toŭa to,

62

63 ha, mi malbonvida, toŭa toŭa to,

63

64 kun la vostradiko fiodora, toŭa toŭa to,

64

65 ul' kun putra pubo, toŭa toŭa to,

65

66 ul' vaks-eliganta el la pubo, toŭa toŭa to,

66

67 ul' akvaĉodona el la pubo, toŭa toŭa to,

67

68 kian misobservon mi ja faris!"

68

68

69 Kaj ankoraŭfoje

70 tra gruzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

70

71 tra ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to,

71

72 kontraŭ riverfluo flugrapide,

72

72

73 kaj mi estis surprizita,

73

74 ĉar mi trovis du virinojn

74

74

75 kunplorantajn en rivero ne profunda,

75

76 "Ha, pro kia malfeliĉo,

76

77 aŭ informo katastrofa,J5)

77

78 ili kune ploras tiel?J6)

79 Ho, mi volus tuj aliri

79

79

80 kaj aŭskulti veran kaŭzon."

81 Kun ĉi pensomi ankoraŭfoje

82 sur gruzejo kuris, kuris, toŭa toŭa to,

82

83 sur ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to,

83

84 flugrapide mi atingis kaj rimarkis,

84

84

85 ke du fostoj de nasejo en rivero

85

85

86

86

87

87

87

88

88

88

89

90

90

91

91

92

92

93

93

94

94

95

95

96

96

96

97

97

98

98

99

99

100

100

100

101

101

102

102

103

103

104

104

105

105

106

106

107

107

107

108

108

108

109

109

109

110

110

110

111

111

111

111

112

112

113

113

113

114

114

114

115

115

116

116

116

117

117

117

118

118

118

119

119

120

120

120

tu uraj ikuspe

ĉiŭkururu ko,

tu menoko

ukohepoki

ukohetari kane

uĉiskar siri

ne kuni

ĉi ramu ruŭe

ne aŭ okaj,

"toj sikimanaus,

toŭa toŭa to

ŭen sikimanaus,

toŭ toŭa to

sarpokihuraot,

toŭa toŭa to

sarpokimunin,

toŭa toŭa to

ointenu,

toŭa toŭa to

otajpenu,

toŭa toŭa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

oro ŭano suj

pet turasi

suma tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

ni tumu ĉasĉas,

toŭa toŭa to

terke as kane

hosippa as ŭa

arki as.

si etok un

inkar as a ŭa,

nekon ne siri

ne nankor a,

ĉi un ĉisehe

nuj kohopuni

kamuj nis ka ta

rikin supuja

kuttek nis ne,

ĉi nukar ĉiki

homatpa as

jajnuturajnu as pakno

homatpa as,

matrimimse

ĉi rikinapuni

terke as a ŭa

un etunankar

hemanta an pe

ta ruj pewtanke

riknapuni

un teksam ta

citursere,

inkar as a ŭa

ĉi maĉihi

homatu ipor

eun kane

hese hawe

taknatara:

"ĉi kor nispa

nekon ne haŭe tan?"

haŭas ciki

inkar as a ŭa

ne i ta tap ne

ĉise uhuj

an pokor

inkar as a ŭa

ĉi un ĉisehe

ene an i nepkor

as kane an,

ape ka isam

supuja ka isam,

orojaciki

ĉi maĉihi

iuta ko

rapoke ta

rera ruj ŭa

tujtuje amam

murihi

rera paru siri

supuja nepkor

ĉi nukan ruŭe

ne rok okaj.

86 ŝanceliĝas pro la fluo, kaj mi miskomprenis,

86

87 ke du inoj kune plorus,

87

87

88 turnante la vizaĝojn

88

88

89 kaj supren kaj malsupren.

90 "Ha, mi malklarvida, toŭa toŭa to,

90

91 ha, mi malbonvida, toŭa toŭa to,

91

92 kun la vostradiko fiodora, toŭa toŭa to,

92

93 ul' kun putra pubo, toŭa toŭa to,

93

94 ul' vaks-eliganta el la pubo, toŭa toŭa to,

94

95 ul' akvaĉodona el la pubo, toŭa toŭa to,

95

96 kian misobservon mi ja faris!"

96

96

97 Kaj denove kontraŭflue,

97

98 sur gruzejo mi kuradis, toŭa toŭa to,

98

99 sur ligneroj kuris, kuris, toŭa toŭa to,

99

100 flugrapide celis mian hejmon.

100

100

101 Mi rigardis celdirekton,

101

102 kaj mi preskaŭ svenis

102

103 pro konsterno, ĉar ve, kial?

103

104 Mia domo, jen en flamo,

104

105 levas fumon supren

105

106 kvazaŭ nubo sin levanta.

106

107 Saltis mi kun krio ina;J7)

107

107

108 tiam kontraŭ mi alkuris iu

108

108

109 kun kriego,J8)kaj mi trovis,

109

109

110 ke edzino mia estis tiu,

110

110

111 demandanta kun mieno surprizita,

111

111

111

112 "Kio ja okazis, mia kara?"

112

113 Mi rigardis kaj konstatis,

113

113

114 ke la domo staras sen difekto,

114

114

115 ne troviĝas fajr' nek fumo,

115

116 kvankam ŝajnis, ke okazis fajro.

116

116

117 Vero estis, ke edzino mia

117

117

118 forigadis miliŝelon, kiam vento

118

118

119 forte blovis branon de milio,

119

120 kaj mi pensis, ke la domon regas fajro. -

120

120

121

121

121

122

122

123

123

123

124

124

124

125

125

126

126

126

127

128

128

129

129

130

130

131

131

132

132

133

133

134

134

134

135

136

nunipe as jakka

aepomuken as

kasikun suj,

peŭtanke as ŭa

ĉi maĉihi

ehomatu kusu,

tujtuje kor an

amam ne jakka

muj turano

ejapkir ŭa

isam kusu,

tanukuran anak

sajosak as,

iruska as kusu

ĉiamasotki

sotki asam

ĉi kojajosura.

"toj sikimanaus,

toŭa toŭa to

ŭen sikimanaus,

toŭa toŭa to

sarpokihuraot,

toŭa toŭa to

sarpokimunin,

toŭa toŭa to

ointenu,

toŭa toŭa to

otajpenu,

toŭa toŭa to

inkar he tap

nep tap teta

ki humi okaj."

ari

cironnup tono jajejukar.

121 Mi neniom da manĝaĵo povis trovi,

121

121

122 kvankam mi eliris serĉi manĝon,

122

123 kaj edzino mia jam forĵetis la milion

123

123

124 kun kribrilo pro surprizo, pro kriegomia,

124

124

125 do nenion povis havi ni por vespermanĝo.

125

126 Pro kolero kontraŭ mi mem, mi min ĵetis

126

126

127 sur la plankon kaj ekdormis.

128 "Ha, mi malklarvida, toŭa toŭa to,

128

129 ha, mi malbonvida, toŭa toŭa to,

129

130 kun la vostradiko fiodora, toŭa toŭa to,

130

131 ul' kun putra pubo, toŭa toŭa to,

131

132 ul' vaks-eliganta el la pubo, toŭa toŭa to,

132

133 ul'akvaĉodona el la pubo, toŭa toŭa to,

133

134 kian misobservon mi ja faris!"

134

134

135 -

136 Tiele rankontis la hetmano vulpa pri si mem.

RIMARKOJ:

J1) ĉe la 10a linio:

Origine: isoeonkami = danki dion por marĉasaĵoj

iso = ĉasaĵo el la maro

eonkami = por ĝi danki

Kiam baleno surbordiĝas el la maro, ainaj ĉefuloj en cere-

moniaj vestoj kultas mardion surborde alfrontante la maron,

kredante ke ĝi estas danaco de mardio, kiu portis kaj surbor-

digis ĝin por donaci al homoj.

J2) ĉe la 15a linio: "Ononno." Vorto, kiun krias bonvenigantoj

al ĉasantoj revenantaj kun akiraĵoj.

J3) ĉe la 45a linio: Origine "uniŭente".

Ceremonio, kiun oni havas, kiam homo mortis aŭ vundiĝis

pro inundo, fajro, vulkaneksplodo kaj similaj katastrofo aŭ

akcidento pro urso, aŭ en rivero, k.a.

Tiam homoj kunigas la pintojn de lancoj aŭ sabroj renkonte,

kaj interŝanĝas kondolencajn vortojn. Okaze de katastrofo

en iu vilaĝo, venas reprezentantoj el najbaraj vilaĝoj por havi

tiun ceremonion tie. Ordinare ĝi okazas tiel amase, sed oni

plenumas ĝin ankaŭ inter unu vizitanto kaj unu surferanto.

J4) ĉe la 51a linio: Orgine "hokokse".

Kreo de viro por peti helpon de dio ĉe "uniŭente" aŭ ia

akcidento. Nur viroj krias tiam "Hu-ohohoi !".

J5) ĉe la 77a linio:

Orgine: aŝurek = informiĝo, veno de informo

aŝur = informo, ordinare malbona

ek = veni

Informi vilaĝanon pri malsaniĝo, morto aŭ akcidento de vo-

jaĝanto el la vilaĝo, aŭ same informi pri tia akcidento en alia

vilaĝo.

La informanton oni nomas "aŝurkorkur" (=informportanto),

kiu laŭte krias "hu ohohoi !", kiam li venas apud la celata vi-

laĝo. Tiam la vilaĝanoj aŭdas ĝin kaj venas rekonte al li

same kriante, por ricevi la informon.

J6) ĉe la 78a linio: Origine: uĉiŝkar =plori reciproke

Saluto inter virinoj. Plori kuntenante kapon al kapo, ŝul-

tron al ŝultro, aŭ manon en mano, kiam ili rerenkontis post

longa disiĝo, aŭ kiam iu karulo mortis aŭ sin liberigis de la

granda danĝero.

J7) ĉe la 107a linio:

Origine: matrimimse = virina voĉo, krio

mat = virino

rimimse =voĉo, krio

Ĉe iu akcidento aŭ 'uniŭente' J3) viro krias 'hokokse'-on,

"hu ohohoi !" base, sed virino krias tiam en alta piĉo "hoi !".

Oni diras, ke virina voĉo atingas dion pli frue, ĉar ĝi sonas

altapiĉe kaj forte. Do, okaze de akcidento, ankaŭ viro kelk-

foje krias imitante virinan voĉon.

J8) ĉe la 109a linio: Origine: peutanke = rimimse = krio

Tiu vorto estas pli ordinare uzata ol 'rimimse', kiu sonas

iom arkaika.

[Al japan-lingva paĝo]

[Al Enhavo]