第４回アイヌ語弁論大会「イタカンロー」
（平成12年12月2日に北海道伊達市において発表）
エスペラントは、世界中で様々な人が話し合えるように作られたことばです。
Esperanto itak anak mosir
epitta usa oka utar ukoysoytak easkay kuni a=kar pe ne.
Esperanto estas lingvo, kiu estis farita por ke variaj personoj povas interparoladi en la tuta mondo.
注
1. 赤字は、アイヌ語です。
2. 赤字のイタリック文字は、日本語です。相当することばが、アイヌ語にありませんでした。
3. 山形記号「^」は、日本語の長母音を示しています。
札幌市 横山裕之
こんにちは！
irankarapte!
Bonan tagon!
私は、札幌でアイヌ語とエスペラントを教わっています。
Satporo or ta aynu itak Esperanto itak a=en=epakasnu.
En la urbo Satporo mi lernas ajna-lingvon kaj Esperanton.
エスペラントは、色々な国の人が、他の国の人とけんかをすることなく、一緒に色々な話ができるように1887年にポーランドのザメンホフが作ったことばで、色々な国の人が、一緒につかうことばです。
"Esperanto" itak anak usa oka
mosir un utar, ukoyki somo ki no ukoysoytak kunine, 1887 pa ta
"Poland" mosir or un "Zamenhof" sekor re an
kur asinno kar itak ne wa usa oka mosir un utar uturano eywanke
p ne ruwe ne.
Esperanto estas lingvo, kiun persono nomita "Zamenhof" nove faris en la jaro 1887 en la lando Pollando por sen-malpaco kaj interparolado kun personoj en la tuta mondo, kaj ili kune uzas.
ザメンホフは、ユダヤ人だったので、差別を受けました。
"Zamenhof" anak Yudaya-zin ne
akusu a=sinnaramu.
Oni diskriminaciis "Zamenhof"-on pro judo.
小さい時に、よその言葉を話すのでけんかしている人を見て、争うことなく話し合いができるようにその言葉を作りたいと思いました。
pon hi ta oya itak ye wa kusu ukoyki utar
nukar wa ukoyki somo ki no ukoysoytak kunine, ne itak kar rusuy
sekor yaynu.
Kiam li estis juna, li vidis inter-malpacajn personojn pro paroli alian lingvon. Tial li volis fari la lingvon por sen-malpaco kaj interparolado.
エスペラントを話す人たちは、他の言葉も大事にする者であります。
"Esperanto" itak ye utar anak
oya itak ka eyam pe ne ruwe ne.
Kunuloj, porolantaj la lingvon Esperanton, ankaux estas, kiuj tenas zorgeme la aliajn lingvojn.
よその言葉を話す人が互いに色々な話をする時だけ、この言葉を使います。
oya itak ye utar turano ukoysoytak hi ta
patek ne itak eywanke.
Nur kiam oni interparoladas kun personojn parolantajn alian lingvon, oni uzas la lingvon.
エスペラントは、簡単な言葉だそうです。
"Esperanto" itak anak isayka itak
ne yak a=ye.
Oni diras, ke la lingvo Esperanto estas facila lingvo.
アラスカ、チリ、コスタリカ、ケニア、マレーシア、アメリカ、ニューギニア、グアテマラの先住民族の人たちが、通訳なしで、エスペラントを使って互いに話し合いをしようとしています。
Alaska ne ya Chile ne ya Costa Rica ne ya
Kenya ne ya Malaysia ne ya America ne ya New Guinea ne ya Guatemala
ne ya oro un Senzyuu-minzoku utar anak tunci sak no "Esperanto"
itak ani ukoysoytak kusu ne na.
De Alasko, Cxilio, Kosta-Riko, Kenjo, Malajzio, Usono, Nov-Gvineo kaj Gvatemalo, la indigxeoj interparoladas Esperante sen interpretisto.
北海道には、”北海道-エスペラント-連盟”があります。
aynu mosir or ta "Hokkaido-Esuperanto-Renmei"
an ruwe ne.
En "ainu mosir (Hokkajdo)", "Hokkajda Esperanto-Ligo" trovigxas.
”北海道-エスペラント-連盟”に所属する我々は、アイヌ語を大切にした方がよいと思ってます。
"Hokkaido-Esuperanto-Renmei" or
un iyorot pe ci=ne hine aynu itak a=eyam yak pirka sekor yaynu=as.
Ni, anoj de "Hokkajda Esperanto-Ligo", pensas, ke estas bone, se oni tenas zorgeme la ainan lingvon.
アイヌ語は、そこに宝がたくさん隠されているものです。
アイヌ語は、私たちがいつも必要とするものです。
アイヌ語はよい言葉であり、大切にした方がよいと私は思います。
aynu itak anakne oro ta ikor poronno a=nuyna
wa an pe ne.
aynu itak anakne ranma a=eisramne p ne.
aynu itak pirka itak ne wa, a=eyam yak pirka sekor ku=yaynu.
La aina lingvo estas, en kiu multe
trezoroj trovigxas.
La aina lingvo estas, kiun oni cxiam bezonas.
Laux mia penso, la aina lingvo estas bona, kaj estas bone, se
oni tenas zorgeme la lingvon.
それで、これから何をすれば、アイヌ語を多くの人に知ってもらえるだろうかと思ってます。
newaanpe kusu te wano makanak iki=an ciki
aynu itak inne utar eramuoka nankor ya sekor yaynu=as.
Por tio, ekde nun, ni demandas nin, kion ni povas fari por komprenigi la ainan lingvon al multaj personoj.
昔、知里幸恵が、カムイユーカラを書き留めて、アイヌ神謡集を作りました。私たちもエスペラントにしました。その本の名前は「アイナィ
ユカロィ」と言われてます。
teeta "TIRI Yukie" anakne kampi
ka ta kamuyyukar nuye hine aynu itak ani kampisos "Ainu Sinyo^sh^u"
kar ruwe ne. "Esperanto" ne ci=kar. ne kampisos rehe
anakne "Ainai Yukaroi (Ainaj Jukaroj)" sekor a=ye.
Iam "CXIRI Jukie" skribis kamujjukarojn sur la libro, kaj sxi faris la libron "Ainu Sin'joosxuu" per la aina lingvo. Ni faris tion Esperante. Oni diras, ke nomo de cxi tiu libro estas "Ainaj Jukaroj."
北海道エスペラント連盟では、いろいろな国の人にアイヌ語を読んでもらうように、知里幸恵の書いた本「アイヌ神謡集」をエスペラントにしました。
"Hokkaido-Esuperanto-Renmei" un
utar anakne, usa oka mosir or un utar aynu itak a=nukare kusu,
"TIRI Yukie" nuye kampisos "Ainu Sinyo^sh^u"
"Esperanto" ne kar ruwe ne.
Kunuloj de "Hokkajda Esperanto-Ligo" Esperante skribis "Ainu Sin'joosxuu", la libron, kiun "CXIRI Jukie" faris, por vidigi la ainan lingvon al personoj en la tuta mondo.
その「アイナィ ユカロィ」の中には、一つのカムィユーカラ「ポンオキキリムイヤイェユカラ”クツニサクトゥンクトゥン”」が入っていて、そのカムィ
ユーカラにはアイヌ語を熟知されている方（アイヌ語学者）である「切替英雄」
氏のアイヌ語文法解説もあります。
ne kampisos "Ainai Yukaroi (Ainaj Jukaroj)"
oro un sine kamuyyukar "pon okikirmuy yayeyukar "kutnisa
kutunkutun"" an ruwe ne. nea kamuyyukar oro ta aynu
itak easkay kur "KIRIKAE Hideo" nispa nuye "aynu
itak bunpo^ kaisetu" an ruwe ne.
La unu kamujjukaro "pon okikirmuj jajejukar 'kutnisa kutunkutun'" trovigxas en cxi tiu libro "Ainaj Jukaroj". Pri cxi tiu kamujjukar, prof. "KIRIKAE Hideo", persono, kiu sperte konas la ainan lingvon, skiribis klarigeton de gramatiko pri la aina lingvo.
それは、その本の上にだけにあるのではなく、インターネット上にもあります。
newaanpe anak ci=kar kampisos ka ta patek
an pe ka somo ne, Internet ka ta ka an ruwe ne.
(http://www5d.biglobe.ne.jp/~hel/jukaroj.htm)
Cxi tio ne nur trovigxas sur la libro, kiun ni faris, sed ankaux sur interreto.
また、私は、アイヌ語を、たくさん聞いて、見てもらうために、色々なことをアイヌ語で、話したり、書いたりしたらよいと思ってます。
orowano aynu itak poronno a=nuyar wa a=nukarar
kusu usa okay pe aynu itak ani a=ye ka ki a=nuye ka ki yak pirka
kuni ku=ramu.
Por tio, laux mia penso, estas bone, se multaj personoj porolas kaj skribas per la aina lingvo por multe vidigi kaj auxdigi la ainan lingvon.
そのため、色々な文書をアイヌ語で書いたりしたいと思ってます。
kusu usa kanpisos aynu itak ani ku=nuye
ka ki rusuy.
Kaj mi volas skribi diversajn paperojn per la aina lingvo.
おしまいです。ありがとうございました。
pakno ne na. iyayraykere.
Mia parolo finigxis. Dankon!
＊この原稿は、アイヌタイムズの以下の部分をもとに内容に一部加筆したものです。
≪アイヌ語の部分≫
１９９９（平成１１）年９月２０日発行
横山裕之 「エスペラント（Esuperanto）」
『アイヌタイムズ第11号』（アイヌ語ペンクラブ）
２〜４ページより
≪日本語の部分≫
１９９９（平成１１）年１２月２０日発行
横山裕之 「エスペラント」
『アイヌタイムズ第１１号日本語版』（アイヌ語ペンクラブ）
１〜２ページより