[Al menuo por pagxoj de s-ro Shirahama]

Martin CHALFIE
Columbia University, New York, NY, USA, naskig^s en 1947 en USA

Roger Y. TSIEN
University of Calfornia, San Diego, CA, USA, naskig^is en 1952 en USA

Shimomura komencis lian studadon de bioluminesko unue pri marlampiro (Vargula hilgendorfii <la japana nomo "Umihotaru" >) en Nagoya Universitato kaj li sukcesis elpreni puran luminesk-materion en nur unu jaro kvankam studantoj de Princeton Universitato ne povis sukcesi tion malgrau~ ilia peno dum 20 jaroj. Lia tekniko de eksperimento estis eksterordinare lerta. Ni parolis tiutempe ke neniu povas imiti lian teknikon.
Princeton invitis lin kaj li ekstudis lumon de Aequorea victoria tie. La meduzo lumineskas verde en maro. Li kolektis 850,000 meduzojn kaj provis elpreni la lumineskan materion sed li multefoje fus^is. Lumineska fenomeno g^enerale okazas de reakcio inter lumineska materio kaj enzimo, sed c^i tio estas diferenca. Li eltrovis ke la materio de meduzo lumineskas per kalcijono anstatau~ enzimo kaj li sukcesis apartigi la materion kiun oni nomis aequorin. Nun aequorin lumineskas blue kvankam la meduzo lumas verde. Li dau~rigis studon kaj eltrovis ke la meduzo havas fluoreskan proteinon krome kaj g^i fluoreskas verde akceptante lumon (t.e. energion) de aequorin. Li fine apartigis c^i tiun proteinon kiu estas GFP.
La vivanta korpo kreig^as el la proteinoj kaj tiel la proteinoj estas farantaj per vivaj^o. Proteino estas alligaj^o de aminoacidoj kaj g^i estas farata obeante la planon de geno. GFP estas ankau~ farita obeante la ordonon de geno, nome, trovig^as la geno faranta GFP-n.
Chalfie enmetis la genon de GFP en vivaj^on kiel nematodo kaj lumineskigis en vivanta korpo. Nun kiam oni kunigas genon de GFP al la geno de proteino kiun oni volas esplori, g^ia fluoresko formig^as en rimarkilon kaj oni povas montri, kie la proteino estas kaj kiel g^i movig^as. C^u la kancero plimultig^is au~ transiris? Kiel la nervc^elo rompig^as en Arzheimer malsano? Kian vundadon havas la pankreatc^elo en diabeto? C^iuj estis esploritaj uzinte GFP-n. Do, multe da medicinaj problemoj estis jam esploritaj helpe de GFP.
La merito videbligi celitan proteinon estas eskterodinare granda.

Shimomura estis nur interesita pri luminesko de meduzo kaj tute ne sciis ke tio kreus novan kaj fortan metodon en studado de biologio kaj medicino. Estas tre grave ke nur pura scivolemo kaj senceda studado naskas la plej gravan rezulton.