[エスペラント版へ] [投稿記事の目次へ]


アイヌ語新聞「アイヌタイムズ」の記事

これは、私たちの連盟の機関誌第122号、123号の投稿文です。
Tio estas artikoloj de la 122-a kaj 123-a numero de nia liga organizo.

Yunesuko or ta "Kokusai-gengo-nen" oruspe an
「ユネスコで「国際言語年」の話がありました」
UNESKO publikigis parolon pri la Internacia
Jaro de Lingvoj.
 



次の談話に関する英語原版は、ユネスコのサイトに
La angla versio pri jena parolo trovigxas en la retejo de Unesko:
http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=35559%26URL_DO=DO_TOPIC%26URL_SECTION=201.html
エスペラント版は、世界エスペラント協会のサイトに
La Esperanta versio trovigxas en la retejo de Universala Esperanto-Asocio (UEA):
http://uea.org/dokumentoj/komunikoj/gk.php?no=274
エスペラント版に伴う日本語訳は、日本語エスペラント学会のサイトにあります。
La japana versio trovigxas en la retejo de Japana Esperanto-Instituto (JEI):
http://www.jei.or.jp/unesko/lingvojaro.htm
これらを参考にしてください。
Vidu tion.


1. 赤字は、アイヌ語です。 緑字は、エスペラント(語)です。

2. 赤字のイタリック文字は、日本語です。相当することばが、アイヌ語にありませんでした。

3. 山形記号「^」は、日本語の長母音を示しています。

4. 版権は、アイヌ語ペンクラブにあります。


Yunesuko or ta "Kokusai-gengo-nen" oruspe an
ユネスコで「国際言語年」の話がありました
UNESKO publikigis parolon pri la Internacia Jaro de Lingvoj.
2007 pa 5 cup 16 to ta, Kokusairengou-dai61kai-soukai an ruwe ne.
2007年5月16日に、国際連合第61回総会がありました。
En la 16a de majo 2007 okazis la 61a Gxenerala Asembleo de Unuigxintaj Nacioj (UNo).

Mosir epitta gengo hene bunka hene uwesinnayno oka korka, usa usa a=ukoeraman yak pirka, sekor Kokuren-soukai yaynu kor, 2008 pa "Kokusai-gengo-nen" sekor rekore ruwe ne.
国中で言葉やら文化やらそれぞれ違って存在しますが、それぞれ(言葉や文化について)わかり合えるとよい、と国連総会は考えて、2008年を「国際言語年」と名づけたのでした。
En la mondo trovigxas diversaj lingvoj kaj kulturoj, kaj laux penso de Gxenerala Asembleo de UNo estas bone, ke oni komprenigxu pri cxiu lingvo kaj kulturo. Tiam la Asembleo nomis la jaro 2008 'la internacia Jaro de Lingvoj'.

2007 pa 11 cup ta, Yunesuko-zimukyoku un sapanekur Matuura Kouitirou nispa Kokusai-gengo-nen ek hi eyaykopuntek kor ene hawean hi; "C=utari Yunesuko (Kokusairengou-kyouiku-kagaku-bunka-kikan) anakne, ne Kokusai-gengo-nen or un usa okay pe orta ikasuy=as ka ki, ikaspaotte=as ka ki kusu ne na.
2007年11月に、ユネスコ事務局長の松浦晃一郎氏は、国際言語年が来ることを喜びつつ次のように話しました;「私たちユネスコ(国際連合教育科学文化機関)は、この国際言語年の諸事において手助けしたり、指令を出したりするつもりですよ。
En novembro 2007, s-ro Kouicxiroo Macuura, Gxenerala Direktoro de Unesko, gxojis pri venonta Jaro kaj diris jene: "Ni, UNESKO (Eduka, Scienca kaj Kultura Organizo de UNo), volas helpi kaj ordoni diversajn aferojn pri la Jaro de Lingvoj.

C=utari anakne, gengo ne manu p sino a=eyam kuni p ne hi pirkano c=eraman wa oka=as ruwe ne.
私たちは、言葉というものが本当に大切なものであるということをよく理解しています。
Ni bone konscias, ke lingvo estas tre grava ajxo.

A=utari sinen sinen, a=kor itak sinnayno an kuskeraypo, pirkano sinna uwekarpa oka, sinna urespa oka ruwe ne.
私たちは一人一人、持っている言葉が違っているおかげで、きちんと違った集団が生まれ、違った暮らしが生まれます。
Naskigxas regule malsamaj grupoj kaj salsamaj vivoj, dank' al tio, ke lingvo, kiun cxiu havas, estas malsama kompare kun aliaj.

A=kor itak ani ene usatoyneno oka=an hi kusu, oya kur sinnayno an yakka a=ramuosma kor turano uwepirka=an easkay pe ne ruwe ne.
私たちは言葉によってこのようにめいめい違っているので、他人が違っていてもそれを認めつつ一緒にお互いの力で幸せになれるものなのです。
Cxar tiel ni estas malsamaj reciproke pro la lingvo, ecx se aliaj homoj estas malsamaj, ni povas vivi felicxe, laux la maniero, ke ni akceptas tion kaj kunlaboras.

Sine gengo ye utar moyo yakun, ewen hi ka an.
ある言葉を言う人が少なければ、それで損をすることがあります。
Se homoj, kiuj porolas iun lingvon, estas malmultaj, ili povas perdi per tio.

Ne gengo ye utar naa poronno an kuni a=kasuy yakun, ne utar a=epirkare ka ki, utura uwepirka=an ka ki nankor kusu, iki=an ayne, sino wenkur anak isam nankor.
その言葉を言う人たちがもつと多くなるように私たちが手助けするならば、それによってその人たちに得をさせもして、私たちは一緒に得をしもするでしょうから、そうした結果、ひどい貧乏人はいなくなるでしょう。
Se ni helpas por kio, ke homoj, kiuj parolas la lingvon, farigxu multaj, ili gajnas pro tio kaj ni gajnas kune. Tial ne trovigxos tre malricxaj uloj.

Ora, syotou-kyouiku mosir epitta a=pirasa kuni, kampinuye ka kampinukar ka pirka p ne wa, gengo ani usa okay pe a=i=epakasnu kuni p ne ruwe ne.
また、初等教育を世界中に広げるために、字の読み書きは重要なもので、言葉によっていろんなことを私たちは教えるべきなのです。
Kaj grava estas legado kaj skribado de literoj por disvastigi elementan edukadon en la mondo, tial per la lingvo ni devas instrui diversajn aferojn.

HIV / Eizu, Mararia, usa oka siyeye ki utar a=tusare kuni, ne utar kor itak ani ukoysoytak=an yak easir ki.
HIV/エイズ、マラリア、いろいろな病気をしている人を治すために、その人たちの言葉を使わなければいけません。
Por kuraci malsanulojn pro HIV/aidoso, malario kaj aliaj diversaj malsanoj, oni devas uzi iliajn lingvojn.

Sizen-kankyoo a=epunkine kuni, usa oka mosir ta oka utar neya senzyuumin utar neya, pirkarenkapi a=kocanup yak pirka. Kusu, kor itak ne yakka a=eyam kuni p ne ruwe ne.
自然環境を大事にするために、いろんな土地にいる人々や先住民たちの考えを参考にするとよいです。だから、彼らの言葉も大事にするべきなのです。
Por zorgi pri la natura medio, bone estas, ke oni konsultu ideon de diversaj lokuloj kaj indigxenaj etnoj. Tial oni devas zorgi pri ilia lingvoj.

A=kor gengo poronno an yakun, a=kor bunka ka poronno an sekor an pe anakne, kampi ka ta a=nuypa wa oka.
私たちの言葉がたくさんあるならば文化もたくさんあるということは、書類に書かれています。
En diversaj paperoj skribigxas, se trovigxas multe da lingvoj, trovigxas multe da kulturoj.

'Bunka no tayoosei ni kansuru Yunesko-sekai-sengen to sono koodoo-sisin' (2001 pa), 'Mukei-bunka-isan no hogo ni kansuru zyooyaku' (2003 pa), 'Bunkateki-hyoogen no tayoosei no hogo to sokusin ni kansuru zyooyaku' (2005 pa).
『文化の多様性に関するユネスコ世界宣言とその行動指針』(2001年)、『無形文化遺産の保護に関する条約』(2003年)、『文化的表現の多様性の保護と促進に関する条約』(2005年)。
'La Universala Deklaracio pri Kultura Diverseco de Unesko kaj gxia Agoplano (2001)', 'la Konvencio por la Konservado de la Nemateria Kultura Heredajxo (2003)' kaj 'la Konvencio pri la Protektado kaj Antauxenigo de la Diverseco de la Kulturaj Esprimoj (2005)'

Korka, a=sanmippoutari rupnekur ne wa oka rapok ta, gengo 7000 or ta emkoho pakno isam nankor sekor a=ye.
しかし、私たちの子孫たちが大人になった頃、7000の言語のうち半分ほどが無くなるだろうと言われています。
Sed kiam niaj idoj farigxos plenagxuloj, onidire perdigxos cxirkaux duono de 7000 lingvoj.

Tane, gakkou or ta neya saibaa-supeesu or ta neya, ne gengo emko-e-emko takup a=ye wa an rapok, inne gengo humne humne patek a=ye ruwe ne.
現在、学校やサイバースペースでは、その言語の四分の一しか言われていない一方、多くの言語はときどきだけ言われます。
En lernejo aux ciberspaco onidire uzigxas nur kvarono de la lingvoj, aliflanke multaj lingvoj nur malofte uzigxas.

A=piski eaykap pakno poronno an gengo ani inne utar usatoyneno ukoysoytak pa kor oka hike, kyouiku neya tuusin neya syuppan neya, oro ta anakne somo a=ye no a=hayta wa an gengo ka poronno an ruwe ne.
数え切れないほど多くの言語で多くの人々がそれぞれ会話しているのに、教育とか通信とか出版とかの中では言われずにないがしろにされている言語もたくさんあります。
Malgraux tio, ke en nekalkuleblaj lingvoj multaj homoj interparolas respektive, trovigxas multe da lingvoj ignorataj sen uzado en edukado, komunikado kaj publikigo.

Tunasno neun poka iki=an kuni p ne korka, makanak iki=an yak pirka?
早く何とかしなければいけませんが、どうしたらいいでしよう?
Ni frue devas fari ion, sed kiel ni faru?

Uneno an gengo ani ukoysoytak utar anakne, kor itak pirkano a=epakasnu pa wa eramuoka kuni a=esanniyo yak pirka.
同じ言葉で会話する人たちに関しては、その言葉をきちんと教えて(彼らが)理解するように算段するといいです。
Koncerne homoj interparolantaj en sama lingvo, estas bone, ke oni arangxas iel, por ke oni instruu la lingvon kaj ili komprenu gxin.

Ora, ne mosir or ta neya sekai or ta neya, ani na inne utar ye gengo ne yakka eramuoka kuni a=ekoorsutke yak pirka wa.
そして、その国や世界中で、もつと多くの人たちが話す言語も理解するように勧めるといいですよ。
Kaj estas bone, ke oni rekomendu, ke ankaux ili komprenu la lingvon parolatan de pli multaj homoj en la lando aux en la mondo.

Ora, eykaun gengo ani ukoysoytak utar anakne, ne mosir or ta neya sekai or ta neya, oya utar kor gengo sinep hene tup hene eramuoka kuni a=ekoorsutke yak pirka wa.
また、優勢である言語で会話する人たちに関しては、その国や世界中で、別の人たちの持つ言語を一つでも二つでも理解するように勧めるといいですよ。
Kaj koncerne homoj interparolantaj en reganta lingvo, oni rekomendu, ke ili komprenu kaj unu kaj du lingvojn havatajn de aliaj homoj en la lando aux en la mondo.

Inne utar oya gengo ne yakka pirkano eramuoka yak easir, kor itak sekai or ta makanak an pe ne ya ka eramuoka nankor.
多くの人たちが別の言語でもきちんと理解するならば初めて、彼らの持つ言葉が世界の中でどのようにあるものかがわかるでしょう。
Se multaj homoj komprenas bone en aliaj lingvoj, tiam ili komprenas, kiel sia lingvo estas en la mondo.

Ta ta or ta, c=utari Yunesuko anakne, seihu orun utar, Kokuren or un kikan, siminsyakai or un sosiki, kyouiku-kikan, senmonkadantai, ora oya utar eun, gengo opitta a=eyam kuni turano arikiki=an ro sekor ci=ye kusu ne.
さあそこで、私たちユネスコは、政府の人たち、国連の機関、市民社会の組織、教育機関、専門家団体、その他の人たちへ、人が言語全てを大切にするように、共に働きましょうと言うつもりです。
Do ni, UNESKO, volas diri, ke ni kunlaboru por zorgi pri cxiuj lingvoj al registaroj, organizajxo de UNo, civilaj organizajxoj, edukaj institucioj, asocioj de profesiuloj kaj aliaj.

Ne hi ta, ecancanke noyne an gengo anak, iyotta pirkano a=eyam wa a=pirasa kuni iki=an kuni p ne ruwe ne.
その際、消え去りそうである言語は、一番きちんと大切にして広めるようにしなければなりません。
Tiam oni devas plej bone zorgi pri perdigxantaj lingvoj kaj devas disvastigi ilin.

Gakkou or ta neya saibaa-supeesu or ta neya neno iki=an ka ki, gengo somo ecancanke kuni iki=an ka ki, gengo ani syakai or un utar ukokewtumkor kuni iki=an ka ki, keizai or ta neya senzyuumin or ta neya sousaku or ta neya, gengo ani makanak a=epirka ya ka yaykosiramsuypa=an ka ki nankor.
私たちは、学校でもサイバースペースでもそのようにしたり、言語が消えないようにしたり、言語によって社会の人たちが心を同じくするようにしたり、経済や先住民や創作において、言語で私たちがどのように幸せになるのかを考えたりもするでしよう。
Ni agas tiel en lernejo aux en ciberspaco, ne perdigas lingvojn, per lingvo sociaj homoj komprenas unu la alian, pri ekonomio aux indigxeno aux originala verko per lingvo oni pensas, kiel ni farigxas felicxa.

Neun ne yakka, ney ta ne yakka, ene gengo a=eyam kuni p ne hi a=i=epakasnu yak pirka.
どのようにしても、どこであっても、言語が大事なものであるということが人に教えられるといいです。
Iel ajn, ie ajn, estas bone, ke oni instruas, ke lingvo estas grava.

2008 pa 2 cup 21 to anakne, dai-9-kai-Kokusai-bogo-no-hi sekor a=rekore wa an ruwe ne.
2008年2月21日は、第9回国際母語の日と名づけられています。
La 21a de februaro 2008 estas nomata la 9a Internacia Tago de la Gepatra Lingvo.

Ne to wa ne yak po hene pirka wa, te wano gengo opitta a=pirasa kuni iki=an yak pirka ruwe ne na.
この日からであればなおいっそう結構なことで、これから言語全てを広めるようにするといいですよ。
Estas pli bone, ke oni agas de la tago, kaj estas bone, ke oni disvastigu cxiujn lingvoj de nun.

A=utari opitta ene irawe=an hi; Kokkateki, tiikiteki, kokusaiteki dankai or ta, gengo usatoyneno a=ye pa ka ki, a=nuypa ka ki yak pirka. Kyooiku, gyousei, rippouseido or ta neya, bunkateki hyougen ani ukoysoytak=an hi ta neya, saibaa-supeesu or ta neya uymam=an hi ta neya, usa oka gengo a=eywanke yak pirka, sekor irawe=an ruwe ne."
私たちみんなは以下のように願います。国家的、地域的、国際的段階の中で、言語がそれぞれ異なって言われたり書かれたりするといいです。教育・行政・立法制度の中とか、文化的表現で会話するときとか、サイバースペースとか交易するときとか、いろいろな言語が使われるといい、と私たちは願うのです。」 [*註]
Ni cxiuj esperas jene; Sur la nacia, regiona kaj internacia niveloj estas bone, ke lingvoj estu parolata kaj skribataj respektive malsame. En la eduka, administra kaj jura sistemoj, kiam oni interparolas en kultura esprimo, en ciberspaco, en komerco, ni esperas, ke diversaj lingvoj estu uzataj." [*Noto]

Aynuitak ne yakka a=eyam kuni p ne kusu, Ainutaimuzu ka ta usa oka utar aynuitak ani usa oruspe nuypa yak pirka kuni ku=ramu.
アイヌ語だって大切にすべきものなので、アイヌタイムズ紙上でいろんな人達がアイヌ語でいろんな話を書けばいいと私は思います。
Oni devas zorgi ankaux pri ajnua lingvo, tial estas bone, ke diversaj homoj skribu diversajn aferojn en ajnua lingvo sur la ajnua gazeto 'AinuTimes' laux mia penso.



[*註]: ここに記した原稿のユネスコ事務局長の談話の部分は、一字一句訳するのが非常に難しく、かなり頭をひねってアイヌ語的に言い換えたり省略したりして、一番最初の原文からかなり変わったものとなっています。
[*Noto]: La parto pri parolo de Gxenerala Direktoro de Unesko estas tradukita tre malfacile se lauxvorte, tial mi pripensis tion tute pene kaj esprimas per ajnuaj vortoj kaj ellasas, tiel farigxas tre malsama kompare kun la unua originalo.

(第44号、2008年(平成20年)4月7日(月)アイヌ語ペンクラブ発行 4〜8ページ引用)
La 44-a numero de AinuTimes, eldonita de Ainugo-pen-kurabu en la 7-a de aprilo 2008, p.4~p.8, kaj,
(第44号日本語版、2008年(平成20年)7月22日(火)アイヌ語ペンクラブ発行 1〜3ページ引用)
japana versio de la 44-a numero, eldonita en la 22-a de julio 2008, p.1~p.3, estas citita.
 [エスペラント版へ] [投稿記事の目次へ]