[Al japana-lingva versio] [Al mia artikolo]

"La pinta konferenco por indigxenaj popoloj" en la ainalingva gazeto "AinuTimes"
(La 46-a numero, eldonita en la 17-a de novembro 2008)

(Titolo per ajnua-lingvo)
Senzyu^minzoku samitto

NOTO
1. Verda litero estas Esperanta. Rugxa litero estas ajnua-lingva.
2. Rugxa kaj kursiva litero estas japana-linvga. Konvenaj vortoj ne trovigxas en ajnua-lingvo.
3. La montoforma-signo " ^ " signifas la longan vokalon en japana-lingvo.


G8-samitto an etok ta, 2008 pa 7 cup 1 to wano 4 to 7 pakno, Aynumosir orta, Nihon neya usa oka mosir neya oro wa 2008 senzyu^-minzoku utar iyorot pa wa "Senzyu^-minzoku samitto" Aynumosir 2008 an ruwe ne.
Antaux G8 pinta konferenco, ekde la 1-a de julio 2008 gxis la 4-a, en Ajnumosir (Hokkajdo) kiu estas lando de la indigxena popolo ajnuo ekde malnova tempo, la indigxenaj popoloj el Japanio kaj aliaj landoj kunvenis, kaj okazis la pinta konferenco por indigxenaj popoloj en Ajnumosir (Hokkajdo) 2008.

 

7 cup 4 to ta, Sapporo or ta ne kaigi an wa, okake ta G8 eun a=sanke kanpi kopi^ a=en=kore wa ku=nukar kusu, ne oruspe ku=nuye kusu ne.
Post la lekcio en la Konferenco okazinta en la urbo Sapporo (Satporo ajnue) en la 4-a de julio oni disdonis kopiojn de proponaj paperoj al G8. Mi klarigas gxin.

 

Oro ta, tu mosir ikasma wan mosir or un, tu minzoku ikasma hotne minzoku iyorot ruwe ne.
Tie partoprenis 22 gentoj de 12 landoj (sxtatoj).
 

Ne mosir anakne, Aynumosir(Hokkaido^), Utina^ (Okinawa), Nihon, Amerika, Kanada, Hawai, Guamu, O^sutoraria, Banguradessyu, Firippin, Noruwe^, Mekisiko, Guatemara, Nikaragua, Taiwan, Aotearoa (Nyu^zi^rando) ne ruwe ne.
La landoj (sxtatoj) estas Ajnumosir (Hokkajdo), Ucxina^ (Okinavo), Japanio, Usono, Kanado, Havajo, Guamo, Auxstralio, Bangladesxo, Filipinoj, Norvegio, Meksiko, Gvatemalo, Nikaragvo, Tajvano, Aotearoao (Nov-Zelando).

 

Aynumosir 2008 anakne, Biratori, Nibutani, Sapporo or ta an wa, 1500 pakno an utar iyorot ruwe ne.
Ajnumosir 2008 okazis en la urbeto Biratori, la vilagxo Nibutani kaj la urbo Sapporo. Kunvenis cxirkaux 1500 homoj.

 

Senzyu^-minzoku utar anakne, kamuy tura aynu ene oka yak pirka hi uturano uneno eyaykosiramsuypa kusu, ukoramuosma wa oka ruwe ne.
Indigxenaj popoloj akordigxis unu kun alia pro similaj pensoj, kiel homoj vivas bone kun diajxoj.

 

Ne "samitto" aynu utar esanniyo wa an pe ne.
La "pintan konferencon" planis kaj plenumis ajnuoj.

 

G8-samitto an hi ta senzyu^-minzoku uwekarpa wa, G8 or ta a=ewkoysoytak oruspe nu wa, senzyu^-minzoku makanak iki yak pirka ya eyaykosiramsuypa ruwe ne.
Kiam okazis G8 pinta konferenco, indigxenoj kunvenis. Kaj auxskultinte problemon konferencan cxe G8, ili esploris, kion fari.

 

newaan uwekarpa tanepo easir an pe ne.
Tia konferenco cxi-foje estas unuafoja.

 

G8 eun a=sanke kanpi ka ta usa okay pe a=nuye wa an korka, tane gengo oruspe ku=nuye kusu ne. Kasi ta ene a=nuye hi; "Tane senzyu^-minzoku kor siminteki, seiziketi, keizaiteki, bunkateki, syakaiteki-kenri wenno a=kar wa oka ruwe ne.
Oni diskriminaciias la indigxenojn kaj ne zorgas ilian lingvon kaj kulturon.

 

Senzyu^-minzoku kor syu^danteki-aidentiti^ ka a=kopan ruwe ne.
Oni rifuzas iliajn kolektivajn identecojn.

 

Orowano, senzyu^-minzoku kor itak ne yakka kor puri ne yakka cancanke yakun, mosir epitta oka bunkateki, gengoteki-tayo^sei ne yakka cancanke nankor." sekor a=nuye wa an.
Kaj se malaperas iliaj lingvoj kaj kulturoj, malaperas la kultura kaj lingva diverseco en la mondo."

 

Ne kanpi ka ta 21-ko^moku oruspe a=nuye wa an ruwe ne.
En la proponaj paparoj estas skribita la aferoj de 21 partoj.

 

Oro ta, 15-zyo^ anakne gengo oruspe ne wa, ene a=nuye hi; "Senzyu^-minzoku utar oka uske ta naa bunka-senta^ neya hakubutukan neya a=kar yak pirka.
En la 15-a artikolo en gxi trovigxas afero pri lingvo. Estas jene: "Estas bone, ke oni plu faras la kulturan centron, la muzeon kaj aliaj en vivejoj de indigxenoj.
 

Tabunka-kyo^iku neya tu gengo-kyo^iku neya a=ki wa, teeta yukar neya uwepeker neya a=epakasnu yak pirka.
Estas bone, instruante multajn kulturojn kaj dulingvon, oni instruas iaman ajnuan eposon (Jukar-on) kaj ajnuan malnovan rakonton (Uuxepeker-on).

 

Kor itak naa a=epakasnu kuni kyouiku-kikan a=kasuy yak easirki p ne." sekor a=nuye wa an.
Oni devas helpi edukan organizon por plie instrui ilian lingvon."

 

21-zyo^ anakne Nihon oruspe ne wa, ene a=nuye hi; "Nihon-seihu aynuutar tura ukasuy wa, Kokuren-sengenNihon-kokunai-hou ne kar wa neno iki yak pirka.
La 21-a artikolo estas afero pri japano kaj skribita jene: "Esta bone, ke la japana registaro enmetas la deklaron de UNo en enlanda legxo kunlaborante kun ajnua gento.

 

Aynuutar senzyu^-minzoku ne kuni ramuosma hi a=nuye kanpi (ketuigi) pirasa wa, seisaku ka asinno kar wa, sinep pisno pirkano usa okay pe ki yak pirka.
Estas bone, ke oni disvastigu la (rezoluciajn) paperojn skribitajn, ke oni akceptis ajnuan genton kiel indigxeno.

 

Ne ketugi oruspe naa a=ewkoramkor kuni a=kar yu^sikisya-kondankai or ta iin tupesaniw an ruwe ne.
Kaj trovigxas 8 konsionanoj en interkonsiligxa kunsido de inteligentulo farita por plie konsiligxi pri afero de la rezolucio.

 

Korka, oro un aynu sinen takup an wa kusu, seihu ci=kocaranke ruwe ne.
Sed tie trovigxas nur unu ajnuo, tial ni protestu al la registaro.

 

Ne yu^sikisya-kondankai or un iin anakne, arkehe akkari aynuutar ne yak pirka." sekor a=nuye wa an.
Estas bone, ke ajnuaj estas pli ol duono de la komisionanoj de la kusido.

6-zyo^ orta ene a=nuye hi; "Sekai or wa senzyu^-minzoku kor itak somo cancanke kuni, Maori neya oya minzoku neya ene iki hi a=eykoysampa wa, senzyu^-minzoku kor itak pirkano ye kuni 'Gengo no tori no su gakko^' neno an gakko^ a=kar ro." sekor a=nuye wa an.
La 6-a artikolo estas afero pri lingvo kaj skribita jene: "Por ne malaperi indigxenajn lingvojn disde la mondo, imitante maorian aux alian gentan penson, ni faru lernejon kiel "lernejo de nesto por lingvo", ke oni instruas indigxenon pri sia lingvo por povi paroli bone.

 

Iyotta iyosno ene a=nuye hi; "Kokuren-sengen neno iki=an yakun, senzyu^-minzoku patek somo ne, usa oka utar or ta ka, tikyu^ or ta ka pirka p ne ruwe ne.
La plej laste estas skribita jene: "Se oni faras kiel la deklaro de UNo, tio estas bona ne nur por indigxenoj sed ankaux por aliaj homoj kaj terglobo.

 

Senzyu^-minzoku kor itak ani ukoysoytak wa, kor puri ukeskor easkay yakun, sekai or un bunka-isan naa pirkano oka nankor.
Se indigxenoj parolas siajn lingvojn kaj zorgas pri siajn kulturojn, la mondaj kulturaj heredajxoj farigxas pli bonaj.

 

Senzyu^-minzoku kor keizaiteki, bunkateki, seisinteki, syakaiteki, seiziteki sisutemu inne utar turano urespa yakun, powtari orta ka sanmippowtari orta ka, naa poronno pirka mirai hoppa easkay nankor." sekor a=nuye wa an.
Se indigxena ekonomia, kultura, spirita, socia, politika sistemo kunekzistadas kun multaj homoj, oni povas postlasi pli multajn bonajn estonotojn al iliaj gefiloj kaj nepoj.


[Al mia artikolo]