[Al japana versio] [Al mia artikolo]

"Gingicune (esperante: Argxenta vulpo)" en la ainalingva gazeto "AinuTimes"
(La 34-a numero, eldonita en la 30-a de junio 2005)

(Titolo per ajnua-lingvo)
Gingitune

NOTO
1. Verda litero estas Esperanta. Rugxa litero estas aina-lingva.
2. Rugxa kaj kursiva litero estas japana-linvga. Konvenaj vortoj ne trovigxas en aina-lingvo.
3. La montoforma-signo " ^ " signifas la longan vokalon en japana-lingvo.

Gingitune sekor a=ye sumari an ruwe ne.
Vulpo nomita Gingicune (esperante: argxenta vulpo) ekzistas.

 

Urihi anakne, tane oka menoko utar ka pirkano mi kuni p ne ruwe ne.
Nunaj virinoj portas gxian pelton.

 

Netopa epitta kunne numa us wa an korka, retar numa ka an kusu, sirokane nupeki at pekor siran pe ne.
Sur tuta korpo blankaj lanugoj trovigxas en nigraj lanugoj, tial la vulpo brilas kiel argxento.
 

Gingitune anakne, yayan sumari neno an pe ne korka, numa iroho patek sinnano an pe ne.
Gingicune estas sama speco de normala vulpo, sed gxia lanuga koloro estas nur malsama ol normala.

 

Resseiiden kor pe ne kusu, sisak no a=nukar pe ne ruwe ne.
Gxi havas malsuperecan heredecon, tial malofte naskigxas.

 

Oya mosir ta anakne, oro ta gingitune sinep ka isam uske ka an yak a=ye.
En iuj landoj tute ne trovigxas.

 

Aynu mosir or un gingitune ka, motoho anakne oya mosir or wa a=rura wa a=respa p kira wa paye p ne, sekor ye utar ka oka ruwe ne.
Iuj ofte diras, ke argxenta vulpo en Hokkajdo originale estas enportita de japano por bredado, kaj foriris kaj fine farigxis sovagxa.

 

Korka, sonno an pe ne ruwe?
Sed cxu vere?

 

Aynu mosir or ta iyotta hoskino a=respa gingitune anakne, 1917 pa ta oya mosir or wano a=rura wa arki p ne yak a=ye.
Argxenta vulpo en Hokkajdo, kiun oni unue bredis, estis importita en 1917 (la 6-a jaro de "Taisx捐" laux la japana erao) laux onidiro.

 

Kan'ei-zidai or ta Uehara Kumaziro^ nuye "Mosihogusa" (aynu itak kampisos) ka ta, 'situmbi' ora 'kunneshumari' sekor an itak a=nuye wa an.
En la ajnuo-japana vortaro "Mosx拱hogusa", kiun UEHARA Kumaziroo skribis en "Kan'ei" laux la japana erao, trovigxas ajnuaj vortoj nomataj kaj 'situmbi' kaj 'kunneshumari'.

 

Inan pe ka sisam itak ani 'kuro-gitune' sekor a=nuye wa an ruwe ne.
Por ambaux vortoj 'kurogitune'(nigra vulpo) estas skribita japane.

 

Zyon Batira^ kar ziten (dai-2-han) ka ta "Shitube" ora "Shitumbe n. A fox (principally the black fox)" sekor a=ye itak a=nuye wa an ruwe ne.
En la ajnuo-japana vortaro de John Batchelor trovigxas vortoj nomataj kaj "Shitube" kaj "Shitumbe n. A fox (principally the black fox)" signifanta nigran vulpon.

 

Tiri Masiho nuye hi ene an hi;
CxIRI Masx拱ho skribis jene;

 

"Situmpe anakne sumari ne korka, na a=tomte itak ne ruwe ne.
"situmpe estas honora titolo por vulpo.
 

Iyotta a=eoripak pe 'kurogitune (kunne-sumari)' ne wa kusu, newaanpe patek a=porose hi ka an.
La nigra vulpo el cxiuj estas respekita de ajnuo, tial la vorto speciale estas uzita kiel la nigra vulpo.

 

Korka, use itak ani 'kunne situmpe' sekor ka a=ye ruwe ne."
Sed gxenerale la ajnua vorto 'kunne situmpe' estis uzita kiel la nigra.

 

"Kayano Sigeru no Aynu-go-ziten" ka ta a=nuye hi ene an hi;
En la ajnua vortaro de KAJANO Sxigeru oni skribas jene;

 

"Kunne-ci-ronnup anakne pase kamuy ne kusu a=uk hi ta anakne sapaha a=kosiratki kor a=emawkopirka p ne."
La kunne cironnup estas altranga diajxo, tial se cxasi gxin kaj kultas gxian kapon kiel diajxon, vi farigxas bonsx拌nca onidire. Oni malofte cxasas gxin, tial se cxasi gxin, estas bone, ke vi internigas animon en gxian kapan oston kiel diajxon. (Ajnua Vortaro de KAJANO Sxigeru, p.221~222, Sanseido^)

 

Kubodera Ituhiko nuye "Aynu-go-Nihongo-zitenko^" ka ta, "shitunpe kamui n. Kitune no Kami (Kitune no zukotu)" sekor an itak an ruwe ne.
En la ajnuo-japana vortara malneto de KUBODERA Icuhiko vulpa diajxo (vulpa kapan oston) trovigxas cxe "shitunpe kamui (substantivo)".

 

Matu'ura Takesiro^ nuye hi ene an hi;
MACUURA Takesxiro^ skribis jene;

 

"'Kunnecironup', 'situmpi' anakne Sikotan mosir ta oka ruwe ne.
'kunnecironup', 'situmpi' (nigrs vulpo) naskigxas en la insulo Sxikotan.

Ora, Sari (Syari) or ta ka humne a=koyki p ne ruwe ne.
Kaj kelkfoje oni cxasas gxin en la regiono Sxari.

 

Huresisam utar ka Santan un kur utar ka, earkinne eramaspa p ne yak a=ye.
Gxi tre placxas al ruso kaj Santan-ano kaj aliaj.

 

Ora, re iro numa us pe ka an. 'Shima=cironnup' sekor a=ye p ne ruwe ne."
Kaj trovigxas vulpo havanta harojn de tri koloroj. Oni nomas gxin 'sx拱ma=cironnup'. (La dua elektita verkaro de MACUURA Takesx拱ro^, Meisan-zukai, p.410-413, Hokkajdo^-Sjuppan-Kikaku-Senta^)

 

Tanpe neno, sisam gingitsune respa kuni etoko ta, aynu itak or ta kunne sumari a=eporose itak an a ruwe ne.
Tiel antaux ol oni breadis argxentan volpon, trovigxis vorto signifanta nigran volpon en la ajnua lingvo.

 

Hokkaido^ritu-Eisei-kenkyu^zyo or un Uraguti Kouzi nispa ene yaynu hi;
S-ro URAGUCxI Kougxi pensas jene;

 

Kunne situmpe neya kunne sumari neya kunne cironnup neya, aynu itak ani "gingitune" a=eporose hi ne nankor, sekor yaynu wa an ruwe ne.
Li pensas, ke aux kunne-situmpe aux kunne-sumari aux kunne-cironnup estas argxenta volpo.

 

Ecioka or ta, kunne sumari neno an pe a=koyki amkir kur an ya?
Iam cxu vi spertis cxasi beston kiel nigran volpon?

 

Ora, pon hi ta nukar amkir kur an ya?
Aux cxu trovigxas homo vidinta gxin en sia infaneco?

 

Nep ka amkir kur an yakun, tan URL or un syasin nokaha anak e=nukar sumari neno an pe ne ya ka, Uraguti nispa nure wa i=kore yan.
http://www.geocities.jp/aynuitak/silverfox3.jpg
http://www.geocities.jp/aynuitak/silverfox4.jpg
Se trovigxas homo sprtianta tiel, bv. informu al s-ro URAGUCxI, cxu gxi estas sama kiel vulpo en bildo de la URL.
+81-11-747-2769 (telephono)

[Al japana versio] [Al mia artikolo]